14 Mayıs 2012

İnsanlığın Özeti: Bir Zamanlar Anadolu'da

Çocukların sesi ve bir cesedin iç organlarının çıkarılışının sesi...
Bir kedinin çöp konteynırının altına sığınması ve bir poşetin rüzgarda uçuşması; hedefsiz, tutunmasız... Yaşamdan bir parça. Yanağında soğuk kan damlası olan doktorun, kanını taşıdığı adamın çocuğunun topa vurmasını gülümseyerek izlemesi... Manda yoğurdunun en güzel yoğurt olması ve bir katilin cesedini gömdüğü yeri hatırlamamaya çalışırken en son umursadığı şeyin yoğurt olması... Karanlık, insansız, uzun bir yoldan gelen ışıklar ya bir umudu getirir ya da  bir umudu alır karanlığa götürür...

bir zamanlar anadolu'da

Bir kavak ağacı varsa bir çeşme her zaman vardır ve bir çeşmenin yanında her zaman bir kavak ağacı bulunur. Hayat işte tüm bunların toplamıdır... İnsanın ömründen yaş almasının, hadi korkmayalım, yaşlanmasının en güzel yanı, bazı şeylerden artık emin olmasıdır; hayatın artık bizi şaşırtamayacağı gibi ve ölürken bile şaşırabileceğimizin mümkün olması gibi...


Bazıları bir çeşmenin suyunun ne zaman biteceğini bekler gibi bekler yaşamın kıyısında, çeşmenin başında... Bazıları o suyun hiç bitmeyeceğini sanır... Bazıları suyun bir gün biteceğinden emin, sudan içer kanasıya... "İğdebeline yağmur yağıyor, yağsın, ne fark eder yüzyıllardır yağıyor..." Ne fark eder; o çeşmenin suyu kaç yıldır akıyor, kaç ceset gömüldü ve bulundu kıyısında, bazıları bulunmadı çeşmenin suyuna karıştı kanı... Ne fark eder;  kaç ceset bir kavak ağacının yanından sürüklendi ve kavaklar kaç insan gördü henüz ölmeden önce...
Bir elmanın dalından kopup köküne can veren suda çürümeye kalması gibi belki de bir insanın toprakta canından olması, geldiği yerde... Bir cesedi neye sardığınızın ne önemi var; bir torba yada bir battaniye! Bir katil bir cesedi  bağladığında "insafsızlık", siz bagaja sığdırmak için bağladığınızda "gereklilik."
Yaptıklarımızın kötülüğünü kim belirliyor; vicdanımız mı ,başkaları mı? Vicdanımız kimlerden oluşuyor?
bir zamanlar anadolu'da

Bir savcı uykusundan uyandırılıp çay verilebilir, savcıdır iyi bir insandır, ama bir katil için fazla beklemez tepsi...Ya o savcı karısının ölümüne sebep olduysa, ya o savcı, bebeğini doğurur doğurmaz ölmeye çoktan karar vermiş, çay tepsisini taşıyan kız kadar güzel karısının ölmesini,  "sebepsiz bir ölüm" masalıyla taşıyorsa vicdanında...
Bir başkasının ölüsüne ağlarken, bir çocuk doğar ve bir insan ölür diyoruz. Kendi kanımızdan ölümüze ağlarken, "neden biz" diyoruz... Bir çocuğun eline babasının kanlı gömleğini tutuşturup aynı babanın kalbini elimizde tutabiliyoruz... Aynı babanın kulaklarına tıkanacak pamuklarla, aynı çocuğu güldürmek için sihirbazlık numarası yapabiliyoruz... Bu dünyada yaşamayı ne kadar hak ediyoruz? Belki de hak etmiyoruzdur...
Tüm bunlar insanlığın ve yaşamın bir parçası diyor bazıları, bazılarının gözleri kamaşık görmüyor, bazıları ömrünü bunlara şaşırarak geçiriyor, bazıları bunlara dayanamıyor, bazıları bunlara bir çare arıyor...

Düşünebilen insanların görebilmesi için gözlerinin içine yazılsın her şey insanların, yazılsın ki ışık gözlerimizi kamaştırdığında, düşünenler görebilsin onları göz bebeğimizin karanlığında...

bir zamanlar anadolu'da


"Ey layık olmayan kimseye yardım eden! Bil ki, suçlu, işlediği suçla zaten yeterince cezalandırılmıştır..." ( Bin bir Gece Masalları.)

Bu bir Nuri Bilge Ceylan filmidir..."Bir Zamanlar Anadolu'da".
Senaryo:  Ercan Kesal, Ebru Ceylan, Nuri Bilgi Ceylan
Yıl: 2011

8 yorum:

  1. enfesti enfes :) iyi ki yazmışsın Azem!

    YanıtlaSil
  2. Film beni bitirdi ya...Üstüne uzun süre film izlemem gibi geliyor...Bu filme "taşra sıkıntısını" anlatıyor diyenlere ne diyeyim ben !!!...Sayın Nuri Bilge Ceylan iyi ki gözleriniz kalbinizde...İyi ki gönül gözünüz bu kadar açık diyorum ve bize de gösterebiliyorsunuz...Muhteşem bir anlatım sıralaması, muhteşem görüntüler...Filmdir, filmdir işte...

    YanıtlaSil
  3. Vicdan, hukukun dışında maalesef. Bu sayede genel temayül, üç maymunu oynamaya son derece müsait. Tespitlerin de film kadar çarpıcıydı.

    YanıtlaSil
  4. Bazı şeyler kelimesiz de anlatılabilir. Film bunun en güzel ispatıydı bence. Teşekkür ederim.

    YanıtlaSil
  5. Çok güzel anlatmışsın. "yaşlanmasının en güzel yanı ; bazı şeylerden artık emin olmasıdır ; hayatın artık bizi şaşırtamayacağı gibi ve ölürken bile şaşırabileceğimizin mümkün olması gibi..." ve "Bazıları bir çeşmenin suyunun ne zaman biteceğini bekler gibi bekler yaşamın kıyısında, çeşmenin başında...Bazıları o suyun hiç bitmeyeceğini sanır...Bazıları suyun bir gün biteceğinden emin, sudan içer kanasıya..." bunlara bittim.

    YanıtlaSil
  6. Sen gibi bir kelime sihirbazından bunu duymak güzel...

    YanıtlaSil
  7. Çok güzel yazmışsın. Üzerine söyleyecek sözüm yok.

    YanıtlaSil
  8. Eyvallah Vuslat...

    YanıtlaSil